हरिशयनी एकादशी तथा तुलसी रोपण दिवस : धार्मिक, सांस्कृतिक र वातावरणीय चेतनाको पर्व
-
दिपक सिंह
- today२२ असार २०८२
काठमाडौँ, असार २१, २०८२। आज देशभर हरिशयनी एकादशी तथा तुलसी रोपण दिवस श्रद्धा र भक्ति साथ मनाइँदैछ। प्रत्येक वर्ष आषाढ शुक्ल एकादशीका दिन यो पर्व मनाइन्छ, जुन यसपालि विक्रम संवत २०८२ को असार २१ गते (सन् २०२५ जुलाई ६) मा परेको छ। किन मनाइन्छ हरिशयनी एकादशी ? शास्त्रअनुसार हरिशयनी एकादशीको दिनदेखि भगवान् विष्णु क्षीरसागरमा चार महिनाका लागि योगनिद्रामा जानुहुन्छ। यो दिनदेखि चतुर्मास आरम्भ भई कार्तिक शुक्ल एकादशी (प्रबोधिनी एकादशी) मा विष्णु पुनः जागृत हुने विश्वास गरिन्छ
। यस अवधिमा विशेष पूजाआजा, व्रत, दानपुण्य तथा आध्यात्मिक अनुशासनमा ध्यान दिने गरिन्छ। तुलसी रोपणको महत्त्व हरिशयनी एकादशीकै दिन तुलसी रोपण दिवसका रूपमा पनि मनाइन्छ। तुलसीलाई हिन्दू धर्ममा अत्यन्त पवित्र वनस्पति मानिन्छ। घरको आगनमा तुलसीको बिरुवा रोप्दा सकारात्मक ऊर्जा, धार्मिक शुद्धता र वातावरणीय सन्तुलनको सन्देश फैलिन्छ। जलवायु सन्तुलनका लागि समेत तुलसीजस्ता औषधीय वनस्पति रोपणलाई प्रेरणा दिने पर्व हो यो। राष्ट्रिय सन्देश यस अवसरमा राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीलगायत उच्चपदस्थ व्यक्तिहरूले शुभकामना सन्देश दिँदै धार्मिक सहिष्णुता, वातावरणीय संरक्षण र सांस्कृतिक पहिचानको संरक्षणमा सबै नागरिक एकजुट हुनुपर्नेमा जोड दिएका छन्।
सार्वजनिक सहभागिता देशका विभिन्न भागमा मठमन्दिरहरूमा विशेष पूजापाठ, व्रत कार्यक्रम, तुलसी रोपण तथा वृक्षारोपण कार्यक्रमहरू आयोजना गरिएको छ। विद्यालय, सामाजिक संस्था र विभिन्न स्थानीय निकायहरूले वातावरणीय सचेतनासहितको कार्यक्रमलाई प्रवर्धन गरेका छन्। -
-- हरिशयनी एकादशीले धार्मिक चेतना फैलाउँछ भने तुलसी रोपणले हरियाली र स्वच्छ जीवनशैलीको प्रेरणा दिन्छ। यस्तो पर्वले नेपाली समाजलाई अध्यात्म, प्रकृति र संस्कृतिमा सन्तुलन कायम गर्न सहयोग पुर्याउँछ।
