वीरगञ्ज, – ५५ वर्षको उमेर पार गरिसकेका बलिराम पण्डितलाई आज पनि मूर्तिकला क्षेत्रमा काम गर्नको लागि उच्च उत्साह र जोश छ। पण्डितले विगत ३० वर्षदेखि विभिन्न देवदेवताको मूर्ति निर्माणमा समर्पण गरेका छन्, र अहिले उनी जीवनकै सबैभन्दा ठूलो परियोजनामा व्यस्त छन्। उनी नेतृत्व गर्ने टोलीले विश्रामपुर गाउँपालिका-५ मा आयोजना हुने श्री श्री १००८ महाशिवरात्री महामहोत्सव महायज्ञ २०८१ का लागि १,०११ मूर्तिहरू निर्माण गर्दैछन्।
पण्डितका अनुसार, यी मूर्तिहरू रामलिला, कृष्णलिला, शिवलिला, ५२ अवतार, सूर्यलिला, कुरुक्षेत्र युद्ध, हनुमान लिला, भिष्मपीता, लंका जस्ता पौराणिक कथाहरूका दृश्यहरू समेटेर तयार पारिँदै छन्। यी मूर्तिहरू माटोबाट बनाइन्छन् र एक-एक मूर्तिको निर्माणमा विशेष ध्यान दिइएको छ।
पण्डितका लागि १,०११ वटा मूर्तिहरू बनाउन पाउनु एक अद्वितीय अवसर हो। उनले यसअघि २१, ५१, १०१ र २०१ वटा मूर्तिहरू बनाएका थिए, तर यो १,०११ मूर्तिको परियोजना उनलाई आफ्नो कला जीवनमा सबैभन्दा ठूलो उपलब्धि मानिन्छ। "विगतमा मैले साना संख्यामा मूर्तिहरू बनाएको थिएँ, तर १,०११ मूर्तिहरू बनाउने अवसर मलाई पहिलो पटक प्राप्त भएको हो," पण्डितले भने।
मूर्तिहरूको निर्माण कार्यमा १८ जना कालीगड सहयोगी डेढ महिनादेखि काम गरिरहेका छन्। पण्डितले बताएको अनुसार, मूर्तिहरूको मूल्य १,५०० रुपैयाँदेखि ५,००० रुपैयाँसम्म पर्ने अनुमान गरिएको छ। यस प्रोजेक्टमा करिब २५ लाख रुपैयाँ खर्च आउने अनुमान गरिएको छ। "माटोलाई कुँदेर भगवानको स्वरूप दिनु एक अद्भुत अनुभव हो। यस कलाले मेरो परिवारलाई जीवन धानेको छ," पण्डितले थपे। उनले मूर्ति व्यवसायबाट आफ्ना तीन छोरी र दुई छोरालाई उच्च शिक्षा दिलाएको बताए, जसले उनको जीवन र कर्मलाई अझ अर्थपूर्ण बनाएको छ।
महायज्ञको आयोजना गर्ने मूल व्यवस्थापन समितिका सदस्य सुमित यादवले जानकारी दिए अनुसार, मूर्ति निर्माण कार्य अब अन्तिम चरणमा पुगेको छ। यस महायज्ञका लागि तयारीलाई तीव्र गति दिइएको छ, र मूर्तिहरूको निर्माण केही दिनमै पूरा हुने अपेक्षा गरिएको छ। यस महायज्ञको आयोजनामा १,०११ मूर्तिहरूको स्थापना मात्र नभई, धार्मिक कार्यक्रमहरूको भीड पनि हुनेछ जसले हजारौं श्रद्धालु र भक्तजनलाई आकर्षित गर्नेछ।
महायज्ञ प्रचारप्रसार समितिका संयोजक राज सर्राफका अनुसार, यस महायज्ञको उद्देश्य केवल धार्मिक क्रियाकलाप मात्र नभई सामाजिक कार्यहरूलाई पनि प्रवाहित गर्नु हो। यसका माध्यमबाट धार्मिक पर्यटनको प्रवद्र्धन गर्ने योजना रहेको छ, जसले स्थानीय स्तरमा रोजगार सृजना र समृद्धि ल्याउन मद्दत गर्ने विश्वास व्यक्त गरिएको छ।
सम्भवत: यस महायज्ञको महत्त्व केवल धार्मिक आस्थामा नपर्ने, यसको माध्यमबाट स्थानीय कला र संस्कृति पनि विश्वसामु फैलनेछ। पण्डितको मूर्तिकला, जो यस क्षेत्रमा एक प्रसिद्ध नाम बनिसकेको छ, यसको सफलताको परिणामले अन्य कलाकारलाई पनि प्रोत्साहित गर्नेछ।
महायज्ञ माघ २४ गतेदेखि फागुन १५ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ। यसका दौरान, भक्तजन र पर्यटकहरूलाई न केवल धार्मिक अनुभव प्राप्त हुनेछ, बरु उनीहरूलाई स्थानिय कला र संस्कृति बुझ्न र अनुभव गर्नको लागि पनि अवसर प्रदान हुनेछ। यस महायज्ञले स्थानीय र क्षेत्रीय विकासमा योगदान पुर्याउने आशा गरिएको छ।
समाप्त हुँदै गरेको मूर्तिहरूको निर्माण र महायज्ञको तयारीसँगै, यो महाशिवरात्री महायज्ञ नेपाली समाजका लागि मात्र होइन, सम्पूर्ण धार्मिक र सांस्कृतिक पक्षमा एक महत्वपूर्ण मोड बन्नेछ।