वीरगंज | हिन्दू धर्मावलम्बीहरुले आज गोवर्धन पूजा मनाउँदैछन्। दीपावलीको चौथो दिन मनाइने यो पर्व विशेषगरी भगवान श्रीकृष्णले गोवर्धन पर्वतलाई उचालेर गोकुलवासीको रक्षा गरेको सम्झनामा मनाइन्छ। गोवर्धन पूजा कृषक समुदायको लागि विशेष महत्व राख्छ, जसमा प्राकृतिक संसाधन र पशुपालनको महत्त्वलाई सम्मान गरिन्छ।
यो दिन गोवर्धन पर्वतको प्रतिकात्मक रूपमा गोबरबाट बनाइएका माटाका ढुंगालाई सजाएर पूजा गर्ने प्रचलन छ। घरको आँगनमा गोबरले गोवर्धनको आकृति बनाएर फूलमालाले सजाइन्छ, जसमा बेल, दूबो, अक्षता र अन्य विभिन्न पूजाका सामग्री राखिन्छ। यसरी गोवर्धनको पूजाआराधना गर्दा वर्षभरि खेतीमा राम्रो उत्पादन हुने र पशुधनको वृद्धि हुने विश्वास गरिन्छ।
यस पर्वमा गाईबस्तु र पशुपालनलाई पनि विशेष प्राथमिकता दिइन्छ। किसानहरुले आफ्नो गाई, भैंसी तथा अन्य गाईवस्तुलाई सिँगारेर पूजा गर्ने चलन छ। गाईलाई विशेष स्थान दिएर दूध, घिउ र अन्य वस्त्रादि चढाएर पशु धनको महत्वलाई मान्यता दिइन्छ। गोवर्धन पूजाको धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्वले मानिसहरुलाई प्रकृति, कृषि र पशुपालनप्रति आस्थावान बनाउँछ।
अर्कोतर्फ, गोवर्धन पूजाको अवसरमा विभिन्न मठमन्दिरहरुमा विशेष पूजा, भजनकिर्तन र दान पुण्यका कार्यक्रमहरु पनि गरिन्छ। गोवर्धन पूजा पर्वले कृषकहरुलाई आफ्नो माटो, प्रकृति र पशुधनप्रतिको दायित्व सम्झाउँदै समृद्धिको मार्ग देखाउने काम गर्दछ।
यो पर्वले धार्मिक आस्थासँगै सामाजिक एकताको सन्देश पनि दिन्छ। गोवर्धन पूजाको क्रममा छिमेकी र परिवारजन एकत्रित भएर परम्परागत भोजनको स्वाद लिने प्रचलन रहेको छ। विशेषगरी यो पर्वमा भात, तरकारी, रोटी, मिष्ठान्न आदिका परिकारहरु तयार गरिन्छन्, जसले परिवारमा आत्मीयता र सद्भाव बढाउँछ।
गोवर्धन पूजाको धार्मिक पक्षमा भगवान श्रीकृष्णले इन्द्रको घमण्ड चूर्ण गर्न गोवर्धन पर्वतलाई आफ्नो सान्निध्यमा उचालेको पौराणिक कथा छ। यसले मानिसहरुलाई अहंकार त्याग्न र प्रकृति तथा ईश्वरप्रतिको श्रद्धा राख्न प्रेरित गर्छ। यसरी गोवर्धन पूजाले कृषि, पशुपालन र प्रकृतिप्रतिको सम्मान मात्र नभई नैतिकता र सहिष्णुताको पाठ पनि सिकाउँछ।
आजको दिन विशेषगरी तराई क्षेत्रका गाउँ, नगरहरुमा गोवर्धन पूजाको उल्लास देख्न सकिन्छ। पूजामा सहभागी जनहरुले विभिन्न मठमन्दिरहरुमा गइ गोवर्धनधारी भगवानको पूजा गर्दै समृद्धि, स्वास्थ्य र शान्तिको कामना गर्छन्। यो पर्वले समृद्धि र कृषि उत्पादनमा वृद्धि हुने विश्वास दिलाउँदै प्राकृतिक सम्पदाप्रतिको कृतज्ञता प्रकट गर्दछ।
गोवर्धन पूजाले धार्मिक आस्था, सांस्कृतिक रीतिरिवाज र प्रकृति तथा पशुधनप्रतिको सम्मानलाई संरक्षण गर्ने परम्परा कायम गरिरहेको छ। यो पर्वले सम्पूर्ण हिन्दू समाजमा एकता, समर्पण र प्रकृति प्रतिको सम्मानको भाव जागृत गराउँदै मनाइन्छ।
